Plamoodporność – nowe trendy

Plamoodporność

Plamoodporność? Przez kilka sezonów farby do wnętrz odporne na szorowanie na mokro zwane „plamoodpornymi” utożsamiane były z powłoką o satynowym wykończeniu. W tym sezonie można zauważyć nową tendencję w farbach plamoodpornych – wykończenie matowe.

Skąd taki kierunek? Wydaje się to być jak najbardziej zrozumiałe. Farby o powłoce błyszczącej są naturalnie bardziej odporne na wnikanie zanieczyszczeń oraz ich usuwanie. Łatwiej jest więc wyprodukować taką farbę plamoodporną. Jest jednak jedno „ale”. Im większy stopień połysku tym łatwiejsze odbijanie światła od powłoki. A to skutkuje zdemaskowaniem wszelkich niedoskonałości powierzchni (zarówno tych powstałych na etapie szpachlowania jak i tych, które są wynikiem błędów w malowaniu). Farby satynowe są kompromisem pomiędzy odpornością powłoki, a eleganckim wyglądem, nie dają jednak takiego efektu powłoki malarskiej jak głęboki mat.

Kwiecień tego roku wydaje się być pod tym względem przełomowy. Co raz większa ilość producentów farb postawiła sobie poprzeczkę trochę wyżej. Powstały nowe farby, które gwarantują plamoodporność z najwyższej półki, a jednocześnie posiadają wykończenie w pełni matowe!

Przede wszystkim określanie odporności farb na szorowanie na mokro jest znormalizowane.


Metoda badawcza

Pierwszym krokiem jest określenie metody badawczej. Najbardziej rozpowszechnioną metodą jest metoda zdefiniowana w Polskiej Normie numer PN-EN ISO 11998:2007 (Farby i lakiery — Oznaczanie odporności powłok na szorowanie na mokro i ich podatności na czyszczenie). Występują inne, bardziej szczegółowe normy takie jak np. amerykańska ASTM D3450-00(2010)e1 – jednak nie rozpowszechnione w Polsce.
Badanie według Polskiej Normy polega na poddaniu powłoki malarskiej działaniu 40 lub 200 cykli szorowania szczotką ze znormalizowanej włókniny z detergentem, po czym ocenia się ubytek grubości powłoki mierzony w mikrometrach (µm).


Klasyfikacja wyniku

Następnym krokiem jest sklasyfikowanie badania. Powszechnie używa się dwóch norm do klasyfikowania wyników badania odporności na szorowanie na mokro:

  • PN-C-81914:2002 (Farby dyspersyjne stosowane wewnątrz)
  • PN-EN 13300:2002 (Farby i lakiery — Wodne wyroby lakierowe i systemy powłokowe na wewnętrzne ściany i sufity — Klasyfikacja)

Bardziej szczegółową normą jest PN-EN 13300:2002 (norma europejska implementowana do norm polskich), która klasyfikuje wyniki z podziałem na pięć klas:

  • Klasa I <5 μm po 200 cyklach szorowania
  • Klasa II ≥5 μm i <20 μm po 200 cyklach szorowania
  • Klasa III ≥20 μm i <70 μm po 200 cyklach szorowania
  • Klasa IV <70 μm po 40 cyklach szorowania
  • Klasa V ≥70 μm po 40 cyklach szorowania

Inną normą jest norma polska (PN-C-81914:2002). Jest ona zdecydowanie mniej szczegółowa i określa trzy klasy:

  • Klasa I – farby odporne na szorowanie na mokro
  • Klasa II – farby odporne na mycie
  • Klasa III – farby odporne na tarcie na sucho

W przypadku tej normy, aby zmieścić się w klasie I należy nie przekroczyć 70 μm ubytku powłoki malarskiej po 200 cyklach szorowania. Oznacza to, że klasa I jest tu równoznaczna z Klasami I, II oraz III normy PN-EN 13300:2002.


Teoria kontra praktyka

Okazuje się jednak, że nie wystarczy spełnienie wymagań norm, aby efekt był zadowalający. Poza ubytkiem w grubości powłoki liczą się jeszcze co najmniej dwie sprawy:

  • czy zabrudzenia zostały usunięte?
  • czy nastąpiło wybłyszczenie powłoki?

To dwie trudności z jakimi muszą zmierzyć się farby matowe. Substancje matujące dodawane do farb potencjalnie ułatwiają przenikanie zanieczyszczeń wgłąb powłoki. Natomiast szorowanie powłoki matowej, nawet jeśli nie zmniejsza grubości powłoki w sposób znaczący to często skutkuje spolerowaniem wypełniaczy matujących (wybłyszczeniem powłoki) widocznym przy oglądaniu powłoki pod pewnym kątem.


I to właśnie stanowi wyzwanie dla producentów farb odpornych na szorowanie, któremu nie muszą stawiać czoła przy produkcji farb satynowych.

Stworzenie farb o wykończeniu matowym jest jest jednak możliwe i możliwe, że w tym sezonie jesteśmy świadkami kilku premier produktów o takich właściwościach. A plamoodporność właśnie staje się standardem.


Dużą pomocą przy powstawaniu niniejszego artykułu były materiały z VI Seminarium Spektrochemu (Czeladź, 20 listopada 2014) organizowanego przez Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Farb, Klejów i Polimerów SPEKTROCHEM. Serdecznie dziękujemy!

1 Gwiazdka2 Gwiazdki3 Gwiazdki4 Gwiazdki5 Gwiazdek (Ilość głosów:5, Średnia: 5,00 z 5)

Loading...

Leave a Reply