Jaka pogoda jest najlepsza na malowanie? Kiedy farby najlepiej dają się nanosić? W jakich warunkach powłoka najlepiej wyschnie? Często czynnikiem decydującym o tym kiedy przeprowadzić malowanie jest wolny czas. Urlopy jednak niestety nie zawsze pokrywają się z dobrą pogodą. To w jakich warunkach malujemy ma decydujący wpływ nie tylko na wygodę malowania, ale w równym stopniu na właściwości powłoki utworzonej przez to malowanie. Idealny dzień na malowanie to 15-20°C, wilgotność powietrza w granicach 70-80% i bardzo lekki wiatr. A co, gdy nie ma idealnych warunków? Resene Paints Ltd. – producent farb z Nowej Zelandii, przygotował bardzo użyteczną check-listę, która pomoże określić, czy dziś jest dobry dzień na malowanie.
Informacje zawarte w niniejszym artykule zakładają malowanie na zewnątrz, jednak większość informacji nadaje się do wykorzystania również podczas malowania wewnątrz.
Dobre warunki na malowanie – check-lista
- Czy wywieszone pranie schnie? Jeśli nie, farba też nie będzie.
- Jeśli zwilżona betonowa posadzka nie wyschnie w ciągu 15 minut, lepiej odłożyć malowanie.
- Jeśli jest bardzo lekki wiatr – jest to korzystne dla wysychania farby. Jednak jeśli jest zbyt wietrznie farba wyschnie za szybko, co jest dużym utrudnieniem podczas malowania – lepiej przenieść się w osłonięte od wiatru miejsce.
- Lepiej nie malować w bezpośrednim słońcu lub gdy jest za gorąco. Malując fasadę budynku lepiej jest malować zacienione ściany i postępować wyprzedzając przesuwające się słońce.
- Lekko zachmurzone niebo jest idealne podczas malowania – oczywiście jeśli nie pada deszcz i nie zapowiadają go wkrótce.
- Najlepiej jest nanosić farby wodne, kiedy temperatura powietrza jest wyższa niż 10°C, a farby rozpuszczalnikowe oraz przemysłowe, kiedy temperatura jest wyższa o 5°C od punktu rosy. Im niższa temperatura tym dłużej farba będzie schła.
- Zawsze należy czytać etykiety na pojemnikach z farbami. Znajdują się tam szczegółowe wytyczne dotyczące warunków nanoszenia konkretnej farby. Zastosowanie się do nich pozwoli nam cieszyć pełną odpornością powłoki oraz jej idealnym wyglądem.
Czynniki pogodowe wpływające na powłoki farb
Zwykłe warunki pogodowe w umiarkowanym klimacie nie wydają się być szczególnie ciężkie, jednak są one dużym wyzwaniem dla farb zewnętrznych. Najbardziej szkodliwymi czynnikami są: słońce i promieniowanie UV, woda i wilgoć oraz zmiany temperatury.
Słońce i promieniowanie UV
Bezpośrednie promieniowanie słoneczne wpływa na właściwości spoiwa farby prowadząc do erozji powłoki. Zazwyczaj spoiwa farb wodnych są bardziej odporne, ponieważ są bardziej „transparentne” dla promieniowania ultrafioletowego. Spoiwa farb rozpuszczalnikowych mają tendencje do absorbowania promieniowania UV, co konsekwentnie powoduje ich rozkład.
Występuje także duży wpływ na pigmenty koloryzujące zawarte w farbie co w dłuższym czasie prowadzi do odbarwiania i blaknięcia koloru farby. Niektóre rodzaje pigmentów są bardziej wrażliwe na światło słoneczne (zwłaszcza intensywne pigmenty czerwone).
Woda i wilgoć
W połączeniu z promieniowaniem UV, wilgoć testuje odporność farb na kredowanie i łuszczenie powłoki. Osadzająca się na powłoce farby wilgoć może spowodować puchnięcie powłoki i powstawanie pęcherzy. Dodatkowo tworzy ona sprzyjające warunki dla rozwoju glonów, mchów i porostów – farby często mają w swoim składzie dodatki zabezpieczające przed ich rozwojem.
Wilgoć może również działać „od środka” – zwłaszcza w przypadku zabezpieczanych powierzchni drewnianych. Drewno pod wpływem wilgoci może zmieniać swoją objętość (mokre rozszerza się, a suche kurczy) – jest to duży stres i wyzwanie dla powłoki, która musi być elastyczna, aby reagować na takie zmiany. Pomocne są także właściwości „oddychania” powłoki, dzięki czemu wilgoć z drewna może wydostać się na zewnątrz zamiast gromadzić się pod powierzchnią i powodować uszkodzenia.
Wilgotność powietrza, a malowanie
Wilgotność względna powietrza to zawartość w nim pary wodnej wyrażona w procentach. Dla zrozumienia tematu wygodnie jest spojrzeć na powietrze jak na magazyn zdolny do przechowywania wody pod postacią pary wodnej. Wilgotność względna na poziomie 100% to całkowicie nasycone parą wodną powietrze, a 0% oznacza powietrze bardzo suche.
Farba to zbiór cząsteczek rozpuszczonych w rozpuszczalniku – na przykład wodzie (farby rozpuszczalnikowe działają podobnie z tą różnicą, że zamiast pary wodnej mamy inny rodzaj gazu), które mają za zadanie utworzyć powłokę malarską. Kiedy farba wysycha – oddaje wilgoć do powietrza. To oznacza, że wilgotność powietrza ma duże znaczenie dla procesu wysychania farby.
Kiedy wilgotność powietrza jest bliska 100% – powietrze nie jest w stanie przyjąć wilgoci z farby, która nie może uformować powłoki. Do tego ważna jest też temperatura powietrza. Zdolność powietrza do magazynowania wilgoci spada wraz z temperaturą (wilgotność powietrza wzrasta). Już spadek temperatury o 5°C potrafi bardzo mocno ograniczyć wysychanie farby.
Kiedy temperatura spada i wilgotność wzrasta farba przestaje oddawać wilgoć i schnąć. Jeżeli zmiana temperatury spowodowana jest zbliżaniem się zachodu słońca możemy mieć bardzo poważny problem ze świeżo pomalowaną farbą. Dalszy spadek temperatury spowoduje nasycenie wilgotności powietrza i tworzenie się rosy. W takim przypadku powłoka nie osuszana promieniowaniem słonecznym odczuje to trwałym uszkodzeniem. W najgorszym przypadku gromadząca się rosa zmyje dużą część powłoki. Ewentualnie wierzchnia część powłoki zostanie uszkodzona czego widocznym efektem może być na przykład zmatowienie lub nawet łuszczenie się w krótkim okresie czasu.
Szczególną ostrożność należy zachować podczas pogodnych, jesiennych popołudni z błękitnym niebem. W takich warunkach zmiany wilgotności są bardziej widoczne i często pojawiają się problemy ze schnącą farbą, czy lakierobejcą.
Z drugiej strony mała wilgotność powietrza również jest niekorzystna. Suche powietrze ma duże zapotrzebowanie na wilgoć i pobiera ją z każdego możliwego źródła – również ze schnącej farby. Szczególnie niska wilgotność, wysoka temperatura i porowata powierzchnia powoduje zbyt szybkie schnięcie farby. Uciekająca zbyt szybko wilgoć z pomalowanej farbą powierzchni uniemożliwia odpowiednie ułożenie się cząsteczek i utworzenie mocnej, zwartej i jednolitej powłoki.
Malowanie w niskiej temperaturze
Farby w niskiej temperaturze gęstnieją (zwłaszcza farby rozpuszczalnikowe). Pierwszą z głowy odpowiedzią na to jest dodanie rozcieńczalnika, który rozrzedzi farbę. Nie jest to doskonałe rozwiązanie i efektem ubocznym rozcieńczenia jest powłoka o mniejszej grubości, która w przyszłości będzie mniej odporna.
Lepszym rozwiązaniem jest ogrzanie puszki z farbą przez włożenie jej do ciepłej wody (nie startujemy w konkursie na nagrodę Darwina, więc unikamy ognia!). Tak ogrzana farba rozprowadzi się znacznie lepiej i pozwoli na uzyskanie gładkiej powłoki o poprawnej grubości.
W niskiej temperaturze farby rozpuszczalnikowe nadal schną oddając rozpuszczalnik do powietrza, ale należy wiedzieć, że w okolicach 3°C chemiczne wiązanie powłoki ulega zatrzymaniu. Powłoka farby w takich warunkach pozostaje miękka i wrażliwa na uszkodzenia. Kiedy temperatura znów się podniesie farby rozpuszczalnikowe kontynuują proces wiązania.
W przypadku farb wodorozcieńczalnych niska temperatura może spowodować twardnienie cząsteczek spoiwa farby, co uniemożliwia poprawny proces wiązania i może spowodować pęknięcia powłoki lub nawet jej „pylenie”.
Malowanie przy wysokiej temperaturze
Są przypadki, kiedy malowanie jest bardzo trudne z powodu gorąca. Na przykład odnawianie blaszanego dachu pomalowanego na ciemny kolor w upalny dzień. W takich warunkach malowanie mija się z celem. Rozpuszczalniki parują z farby bardzo szybko, co uniemożliwia poprawne rozpłynięcie i uformowanie się powłoki, która robi się zbyt gruba, niejednolita z wyraźnymi smugami i pomarszczeniami.
Cząsteczki farby muszą mieć odpowiednią ilość czasu, aby rozpłynąć się i utworzyć odpowiedniej jakości powłokę. Poszczególne malowane fragmenty powłoki (np. pociągnięcia pędzla lub przetoczenia wałka) muszą spłynąć się razem i odpowiednio połączyć. Jeśli farba schnie zbyt szybko czasu na utworzenie mocnej powłoki brakuje i nawet jeśli uda rozprowadzić się ją jednolicie i wygląda dobrze to może nie osiągnąć swoich pełnych właściwości.
Czasem, w przypadku farb wodorozcieńczalnych, pomaga zwilżenie malowanej powierzchni wodą przed malowaniem. To daje trochę więcej czasu na uformowanie powłoki, ze względu na mniejsze oddawanie wilgoci wgłąb malowanej powierzchni.
2 Comments on “Warunki pogodowe, a malowanie. To warto wiedzieć.”
Najlepiej jest malować po prostu w dobrych warunkach. Dlatego wszystkie remonty są robione wiosną zazwyczaj. Dobrą farbę znalazłam od olicon delta tak wgl, jest świetna jesli chodzi o malowanie dachu.
To prawda. Jednak mając trochę teorii nie popełnimy podstawowych błędów jak na przykład kończenie malowania pod wieczór. :) A nawet najlepsza farba naniesiona w niewłaściwych warunkach nie będzie stanowić odpowiedniej ochrony zgodnej z obietnicą producenta.